قواعد دستوری

نکات دستوری فارسی ابتدایی

نکات دستوری

نکات دستوری:

نکات دستوری

بچه ها سلام توی فارسی ابتدایی به بعضی نکات دستوری زبان فارسی مختصرا اشاره شده ولی کامل توضیح داده نشده؛ و به همین خاطر توی بسیاری از آزمونها هم از این مباحث سوال طرح میشه؛ به همین خاطر توی این صفحه قواعد دستوری زبان فارسی رو براتون جمع بندی کردم تا به راحتی بتونید ازش استفاده کنید.

۱.مترادف(هم معنی):

به کلمه هایی گفته می شود که معنی و مفهوم یکسانی دارند و می توان به جای یکدیگر از آنها استفاده کرد.(فهمیدن:درک کردن- طعام:غذا)

۲. متضاد(مخالف):

به کلمه هایی می گویند که از نظر معنی و مفهوم مخالف یکدیگرند.مثل: (روشن:تاریک)

۳. هم خانواده(هم ریشه):

به کلمه هایی می گویند که ازیک ریشه باشند و حروف اصلی و ترتیب آن ها یکسان باشد.(علم،عالم،علوم،معلم)

۴. نهاد:

قسمتی ازجمله است که درباره ی آن خبری می دهیم و فعل به آن اشاره دارد.

۵. گزاره:

خبری است که درباره ی نهاد داده می شود.

دانش آموزان،           درآزمون شرکت کردند.

نهاد(دانش آموزان)   گزاره(باقی جمله)

*راه تشخیص نهاد:با پرسیدن سوال چه کسی؟ چه چیزی؟،به پاسخی که درمی یابیم،نهاد می گویند.بعدازمعلوم شدن نهاد،بقیه جمله گزاره است.                                       

*نهاد،زمانی فاعل است که فعل آن به انجام کاری دلالت می کند.(حسین فوتبال بازی می کند)

*نهاد،زمانی فاعل نیست که فعل آن حالتی رانشان می دهد.(علی خوشحال است.)            

۶.قافیه:

به کلمه های هماهنگ وموزونی که درآخر هر مصراع می آید قافیه می گویند.

۷. ردیف:

کلمه ای که درآخرهربیت ویاآخرهردومصراع به یک شکل یا یک معنی تکرار شود،ردیف می گویند.

توانا بود هرکه دانا  بود        زدانش دل پیر برنا  بود

قافیه(دانا)،ردیف(بود)         قافیه(برنا)،ردیف(بود)

*ردیف همیشه بعداز قافیه می آید،پس اگر کلمه ای قبل ازقافیه،عیناًتکرارشود،ردیف نیست.

به جایی که دریاست من کیستم        گراوهست حقا که من نیستم

                           قافیه(کیستم)                               قافیه(نیستم)     

 

۸. تشبیه:

کسی یا چیزی را ازلحاظ داشتن صفتی به کسی یاچیزی دیگر که آن صفت رادر حد کمال دارد مانند کردن.(زندگی هم چون رودی پرجوش وخروش است.)

*تشبیه دارای چهاررکن است که عبارت است از:

الف- مشبه:به چیزی که تشبیه می شود.

ب- مشبه به:به چیزی که مشبه به آن مانند می شود.

ج ـ وجه شبه:به صفت مشترکی که هردوطرف(مشبه و مشبه به)دارد.

د- ادات تشبیه:به کلمه هایی مانند:(مثل،مانند،چون،همچون و….)می گویند.

مثال:

زندگی      همچون        رودی       پرجوش وخروش است.

مشبه   ادات تشبیه   مشبه به          وجه شبه   

۹.کنایه:

منظورخود راغیرمستقیم بیان کردن؛ و جمله ای که دومفهوم دورونزدیک دارد و منظور گوینده معنی دور آن است.(شال و کلاه کردن – کنایه از آماده شدن)

۱۰.ضرب المثل:

به سخنان معروفی می گویند که می توان ازآن ها پندواندرز گرفت.این سخنان نسل به نسل وسینه به سینه گفته شده تابه ما رسیده است.(قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود.)

۱۱.فعل:

جزء اصلی جمله است که انجام گرفتن کاری ویا روی دادن حالتی رابیان می کند.

*فعل گذشته(ماضی):

به بیان وقوع فعل درزمان گذشته دلالت می کند.(من رفتم.)

*فعل حال(مضارع):

به بیان وقوع فعل درزمان حال دلالت می کند.(من می روم.)   *نشانه های فعل حال (مضارع)،«می» و «ب» ،دراول فعل است.مثل:«می روم، ببینم، بیابم»

*فعل آینده(مستقبل):

به بیان وقوع فعل درزمان آینده دلالت می کند.(من خواهم رفت.)

۱۲.مصدر:

کلمه ای است شبیه فعل،ولی فعل نیست که به انجام شدن کاری یا حالتی بدون آن زمان و شخص خاصی رامشخص کند.مثل:(گفتن،خوردن،رفتن و….)

۱۳.مفعول:

کسی یاچیزی که کاربرروی آن انجام شده است.ونشانه مفعول حرف «را» می باشد. برای شناخت مفعول می توانیم درباره جمله سوال «چه چیزی را؟» را بپرسیم.

مریم کتاب را از قفسه برداشت.        مفعول(کتاب)

۱۴.فاعل:

کسی که کاری را در جمله انجام می دهد. برای شناخت فاعل می توانیم سوال«چه کسی؟» را درباره جمله بپرسیم.

مریم کتاب را از قفسه برداشت.         مریم(فاعل)

۱۵. موصوف و صفت:

*موصوف: اسمی است که توسط صفت توصیف می شود.

*صفت: کلمه ای است که حالت،مقدارویا یک ویژگی رابیان کرده وتوضیحی درباره آن می دهد.

۱۶.منادا:

به عبارتهای زیر دقت کنید:

ای خدا، آهای آرمین، سعدیا

در حالتی که کسی را خطاب قرار می دهیم از نشانه هایی مثل( ای، آهای، یا، ا) و… در قبل یا بعد از اسمش استفاده می کنیم که این نشانه ها را «نشانه ی ندا» و آن اسمی که در کنار نشانه ندا آمده است را «منادا» می گوییم.

مثال:

موصوف(دیوار)          دیوار بلند          صفت(بلند)

 

تا اینجا با تعداد زیادی از نکات دستوری آشنا شدید؛ یادتون نره نوشته های همتلاش دائما در حال به روز رسانی و کامل شدن هستن پس بهتر دوباره بهمون سر بزنید.

خسته نباشید.

۱۰ دیدگاه

  1. اقای عزیزی ممنونم بابت نکات دستوری این نکات در ازمون تیز هوشان و نمونه دولتی میاد. واقعا متشکرم

  2. ممنون بابت این نکات دستوری خیلی به کار میان من برای ازمون تیز هوشان دارم اماده میشم بدون شک این در ازمون هستن
    با تشکر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا